Jan Maliszewski

---

Życiorys

Jan Maliszewski w 1914 roku zakończył naukę w prywatnym seminarium w Ursynowie i podjął pracę jako nauczyciel w Warszawie. Wkrótce po tym, w wrześniu 1915, rozpoczął służbę w armii rosyjskiej. Po ukończeniu Kijowskiej Szkoły Junkrów, 13 kwietnia 1916 roku otrzymał stopień chorążego i został przydzielony do 93 zapasowego pułku piechoty. W dniu 30 lipca 1916 roku rozpoczął służbę na froncie. W trakcie działań wojennych, dokonał przynależności do 18 Wołogodzkiego pułku piechoty, gdzie pełnił funkcje zarówno w kompanii strzeleckiej, jak i w oddziale zwiadowców oraz w kompanii ciężkich karabinów maszynowych.

Po rewolucji lutowej przeniósł się z własnej inicjatywy do Dywizji Strzelców Polskich, gdzie od 27 marca 1917 roku dowodził kompanią w 1 pułku strzelców polskich. Po włączeniu dywizji do I Korpusu Polskiego na Wschodzie, po jego demobilizacji w końcu maja 1918 roku, powrócił do Warszawy, by rozpocząć studia przyrodnicze na Wolnej Wszechnicy Polskiej. 2 grudnia 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z byłego I Korpusu Polskiego oraz byłej armii rosyjskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika, który miał datę starszeństwa od dnia 19 marca 1917. Przydzielony został do Piotrkowskiego Okręgowego Pułku Piechoty, później znanego jako 26 pułk piechoty, gdzie objął stanowisko dowódcy kompanii strzeleckiej.

Od 1 maja do 7 czerwca 1919 roku uczestniczył jako słuchacz w II Kursie adiutantów oraz w I Kursie Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie. Został szefem oddziału w sztabie Grupy Operacyjnej generała Lucjana Żeligowskiego w grudniu 1919 roku, a później pracował w sztabie 7 Armii. W listopadzie 1920 roku pełnił funkcję I oficera sztabu 17 Dywizji Piechoty. 21 grudnia 1920 roku został zatwierdzony na stopień porucznika w piechocie, „w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”. 3 maja 1922 roku, potwierdzono mu stopień kapitana, a także przyznano 1422. lokatę w korpusie oficerów piechoty, z obecnością w 26 pułku piechoty.

1 marca 1923 roku Jan Maliszewski został przeniesiony do dowództwa 15 Dywizji Piechoty w Bydgoszczy, gdzie pełnił funkcję pełniącego obowiązki szefa sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 69 pułku piechoty w Gnieźnie. Z dniem 2 listopada 1923 roku został przydzielony z powrotem do swojego macierzystego pułku, równocześnie rozpoczynając jednoroczny kurs doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Ukończywszy kurs 15 października 1924 roku, otrzymał dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego i został przydzielony do Oddziału IV Sztabu Generalnego. 1 grudnia 1924 roku awansowano go na stopień majora.

18 czerwca 1925 roku Maliszewski został przeniesiony do 15 Dywizji Piechoty, gdzie objął stanowisko szefa sztabu, a w październiku 1925 roku przeniesiono go do 62 pułku piechoty w Bydgoszczy jako dowódcę I batalionu. 24 października 1926 roku został przydzielony do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych na stanowisko II oficera sztabu generała brygady Stefana Dąb-Biernackiego. 29 stycznia 1929 roku przeszedł do Oddziału II Sztabu Głównego, gdzie objął rolę kierownika samodzielnego referatu operacyjnego. 14 grudnia 1931 roku awansowano go na podpułkownika, natomiast od czerwca 1933 do stycznia 1936 roku przechodził staż liniowy w 13 pułku piechoty jako zastępca dowódcy pułku.

W lutym 1936 roku Jan Maliszewski został wyznaczony na stanowisko I oficera sztabu generała w GISZ z siedzibą w Toruniu, które zajmował generał brygady Władysław Bortnowski. Od 5 lutego 1938 roku dołączył do 35 pułku piechoty, a na jego czele brał udział w kampanii wrześniowej. Po 11 września 1939 roku dowodził grupą taktyczną, która nosiła jego imię. Został wzięty do niewoli przez Niemców 21 września tego samego roku, pozostając w niej do końca wojny, ostatnio w Oflagu VII A Murnau.

Po uwolnieniu, Jan Maliszewski wyjechał do Włoch i został wcielony do 2 Korpusu Polskiego, gdzie pracował w sztabie. Po demobilizacji postanowił pozostać na emigracji, jednak 12 maja 1956 roku powrócił do Polski. Osiedlił się we Wrocławiu, gdzie przez wiele lat zatrudniony był jako urzędnik w przedsiębiorstwach państwowych aż do przejścia na emeryturę. W latach 70. stał się obiektem zainteresowania Służby Bezpieczeństwa, związanego z próbą upamiętnienia 35 pułku piechoty w Bielsku Podlaskim. Jan Maliszewski zmarł 29 stycznia 1986 roku we Wrocławiu.

W 1989 roku na łamach Wojskowego Przeglądu Historycznego ukazał się artykuł autorstwa pułkownika dyplomowanego Jana Maliszewskiego pt. „35 pp w obronie Pomorza we wrześniu 1939 r.”. Ostatecznie spoczął w Cmentarzu Grabiszyńskim (pole 12, grób 449, rząd 23 (5 od p.19)).

Ordery i odznaczenia

Jan Maliszewski był wybitnym człowiekiem, uhonorowanym wieloma odznaczeniami za swoje zasługi.

• krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari nr 11917,
• krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1938,
• krzyż walecznych,
• medal niepodległości, który otrzymał 25 stycznia 1933,
• złoty krzyż zasługi, przyznany 10 listopada 1928,
• odznaka pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, przyznana 12 maja 1936.

---

Oceń: Jan Maliszewski

---